„Cześć Magda, idziemy jutro na manifestację, wczoraj w Katowicach było grubo – możemy zapisać sobie na ręce Twój numer?”
Czyli krótki poradnik o tym, jak zachować się w trakcie manifestacji.
Przedstawiamy garść informacji, których – miejmy nadzieję – nie będziecie musieli wykorzystać podczas udziału w manifestacjach. Pamiętajcie – warto znać swoje prawa!
- Czym jest zatrzymanie? Na jakiej podstawie się odbywa?
Zgodnie z art. 244 § 1 Kodeksu postępowania karnego: Policja ma prawo zatrzymać osobę podejrzaną, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo, a zachodzi obawa ucieczki lub ukrycia się tej osoby albo zatarcia śladów przestępstwa bądź też nie można ustalić jej tożsamości albo istnieją przesłanki do przeprowadzenia przeciwko tej osobie postępowania w trybie przyspieszonym.
Zatrzymanego należy niezwłocznie poinformować o przyczynach zatrzymania oraz przysługujących mu prawach.
- Wylegitymowanie to nie zatrzymanie.
Legitymowanie to czynność porządkowa, która służy potwierdzeniu tożsamości obywatela. Nie musisz okazywać dowodu osobistego – może to być inny dokument taki jak paszport, prawo jazdy, legitymacja. Samo wylegitymowanie nie musi być skutkiem podejrzenia popełnienia przestępstwa. Polskie prawo nie wylicza sytuacji, w których funkcjonariusz może nas wylegitymować.
Pamiętaj, że odmowa podania swoich danych a także wprowadzanie w błąd funkcjonariusza co do swojej tożsamości stanowi wykroczenie i skutkuje nałożeniem grzywny. Wówczas, wobec niemożności ustalenia tożsamości, Policja może Cię zatrzymać i zabrać na komisariat, w celu ustalenia tychże danych.
Policjant podczas czynności ma obowiązek podać swój stopień, imię i nazwisko w sposób umożliwiający odnotowanie tych danych, a także podstawę prawną i przyczynę podjęcia czynności służbowej. Policjant nieumundurowany powinien ponadto okazać legitymację służbową, a na żądanie osoby, wobec której podjęto wykonywanie tych uprawnień, umożliwia odnotowanie danych w niej zawartych.
- Jakie są Twoje prawa podczas zatrzymania?
! do skorzystania z pomocy adwokata lub radcy prawnego i rozmowę z nim na osobności – zgodnie z art. 245 § 1 KPK. Pamiętaj, aby mieć przy sobie zapisany numer telefonu do adwokata.
„Zatrzymanemu na jego żądanie należy niezwłocznie umożliwić nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym, a także bezpośrednią z nimi rozmowę; w wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, zatrzymujący może zastrzec, że będzie przy niej obecny.”
! do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeżeli nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim
! do złożenia oświadczenia i odmowy złożenia oświadczenia
! do otrzymania odpisu protokołu zatrzymania
! do dostępu do pierwszej pomocy medycznej
! o prawie złożenia zażalenia do Sądu na czynność zatrzymania. W zażaleniu zatrzymany może się domagać zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości jego zatrzymania. Pamiętaj, masz na to 7 dni od chwili zatrzymania!
! o terminach zatrzymania, tj. Policja powinna zwolnić Cię natychmiast gdy ustanie przyczyna zatrzymania oraz wówczas, gdy w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania nie zostanie złożony wniosek o zastosowanie względem Ciebie aresztu tymczasowego do sądu. Ponadto, zatrzymanego należy zwolnić, jeśli w ciągu 24 godzin od przekazania do dyspozycji sądu nie doręczono mu postanowienia o stosowania wobec niego tymczasowego aresztowania.
! jeśli jesteś obcokrajowcem – wobec tymczasowego aresztowania na Twoją prośbę należy niezwłocznie zawiadomić urząd konsularny.
! bycia wysłuchanym
- Czego nie robić?
Pamiętaj, że znieważenie Policjanta na służbie to przestępstwo. Dlatego powstrzymaj się od wyzywania czy przejawiania innych, agresywnych, wulgarnych zachowań czy gestów wobec funkcjonariuszy.
Pozdrawiamy,
Zespół SOLEGAL Prawnicy Nowoczesnego Biznesu
Adwokat Magdalena Jerzowska-Grzesik
Adwokat Jarosław Ptak
Kancelarie Adwokackie w Sosnowcu
ul. Rynek 8a/1, 41-200 Sosnowiec